Jak odpowietrzyć sprzęgło?

Odpowietrzanie sprzęgła to jedna z tych czynności serwisowych, które mogą wydawać się skomplikowane, ale w rzeczywistości – w większości aut osobowych – można wykonać ją samodzielnie, zwłaszcza jeśli masz trochę cierpliwości i dostęp do podstawowych narzędzi. Zapowietrzone sprzęgło objawia się miękkim lub twardym pedałem, trudnościami ze zmianą biegów albo niemożnością ruszenia autem. Jeśli zauważysz któryś z tych objawów – warto sprawdzić układ hydrauliczny i przeprowadzić jego odpowietrzenie.

Dlaczego sprzęgło się zapowietrza?

Sprzęgło hydrauliczne korzysta z płynu hamulcowego, który przenosi siłę z pedału na wysprzęglik (element przy skrzyni biegów). Jeśli do układu dostanie się powietrze – przez nieszczelność lub przy wymianie elementów – siła ta nie jest przekazywana prawidłowo, a pedał może stać się „gumowy” lub zbyt twardy. Odpowietrzanie pozwala usunąć powietrze i przywrócić prawidłowe działanie sprzęgła.

Jakie są objawy zapowietrzonego sprzęgła?

• miękki pedał – pedał sprzęgła łatwo się wciska i nie wraca do pozycji początkowej.
• twardy pedał – pedał stawia duży opór albo nie da się go wcisnąć.
• problemy ze zmianą biegów – zwłaszcza z wrzuceniem pierwszego lub wstecznego.
• pedał zostaje w podłodze – trzeba go podnieść ręką lub dłużej odczekać.

Jeśli zauważyłeś takie problemy, a poziom płynu hamulcowego jest niski lub niedawno był wymieniany jakiś element układu – prawdopodobnie wystarczy odpowietrzyć sprzęgło.

Co będzie potrzebne do odpowietrzenia sprzęgła?

• płyn hamulcowy (DOT 4 lub DOT 5.1 – sprawdź w instrukcji auta),
• klucz do odpowietrznika (najczęściej 8 lub 10 mm),
• przezroczysty wężyk (np. do akwariów),
• pojemnik na stary płyn,
• lejek (opcjonalnie),
• pomoc drugiej osoby.

W niektórych przypadkach można użyć pompki próżniowej lub strzykawki – ale poniższa metoda to najprostszy sposób przy dwie osoby.

Odpowietrzanie sprzęgła krok po kroku

1. Sprawdź i uzupełnij płyn

Zacznij od sprawdzenia poziomu płynu hamulcowego w zbiorniczku. Najczęściej znajduje się on pod maską, w pobliżu kierownicy, często wspólny dla hamulców i sprzęgła. Płyn powinien znajdować się między oznaczeniami „MIN” i „MAX”. Jeśli poziom jest niski – dolej płynu do maksimum.

2. Znajdź odpowietrznik

Odpowietrznik sprzęgła zazwyczaj znajduje się na skrzyni biegów, w okolicy wysprzęglika (małego siłownika). Może przypominać odpowietrznik od hamulców – metalowy zaworek z gumową osłoną. Czasem trzeba podnieść auto lewarkiem i zdjąć osłonę silnika, by go znaleźć.

3. Podłącz wężyk

Załóż przezroczysty wężyk na odpowietrznik. Drugi koniec włóż do pojemnika z odrobiną płynu – zapobiegnie to cofaniu powietrza z powrotem do układu.

4. Pompuj pedałem sprzęgła

Poproś drugą osobę, by kilka razy wcisnęła pedał sprzęgła, a potem przytrzymała go w podłodze. W tym momencie Ty lekko odkręcasz odpowietrznik kluczem – zobaczysz, jak do wężyka zaczyna płynąć płyn z bąbelkami powietrza.

5. Zakręć odpowietrznik

Zanim pomocnik puści pedał sprzęgła, musisz zakręcić odpowietrznik. To bardzo ważne – w przeciwnym razie powietrze może wrócić do układu. Czynność trzeba powtórzyć kilka razy – aż z odpowietrznika zacznie wypływać sam płyn, bez bąbelków.

6. Kontroluj poziom płynu

W trakcie odpowietrzania regularnie sprawdzaj poziom płynu w zbiorniczku. Nie dopuść do jego opróżnienia, bo do układu znowu dostanie się powietrze. Dolewaj płyn po każdej serii odpowietrzania.

7. Gotowe – sprawdź pedał

Po zakończeniu procedury pedał sprzęgła powinien pracować płynnie i wracać do góry bez problemu. Zrób jazdę próbną – jeśli wszystko działa, problem rozwiązany.

O czym warto pamiętać?

1. Zachowaj ostrożność – płyn hamulcowy jest żrący, nie dopuść do jego kontaktu ze skórą, oczami ani lakierem auta.
2. Użyj odpowiedniego płynu – najczęściej DOT 4, ale niektóre auta wymagają DOT 5.1. Sprawdź specyfikację w instrukcji.
3. Nie panikuj – odpowietrzanie to czynność serwisowa, którą wykonuje się regularnie przy wymianie elementów sprzęgła.
4. Nie działa? – jeśli mimo kilku prób sprzęgło nadal nie działa poprawnie, może to oznaczać nieszczelność w układzie – udaj się wtedy do mechanika.

Czy można odpowietrzyć sprzęgło samemu?

Tak, ale potrzebujesz pomocy drugiej osoby. Są też specjalne zestawy do odpowietrzania sprzęgła, które pozwalają wykonać cały proces samodzielnie – wykorzystując pompę podciśnieniową lub butelkę z zaworkiem. To rozwiązania wygodne, ale wymagają dodatkowego sprzętu.

Kiedy nie odpowietrzać samodzielnie?

• jeśli nie możesz znaleźć odpowietrznika,
• jeśli płyn wycieka spod auta,
• jeśli pedał w ogóle nie reaguje – może to być poważniejsza awaria pompy lub wysprzęglika,
• jeśli nie masz podstawowych narzędzi i doświadczenia.

W takich przypadkach lepiej udać się do warsztatu – odpowietrzenie sprzęgła to usługa, która kosztuje kilkadziesiąt złotych i nie trwa długo.